De Skythen waren volgens de Grieken een angstaanjagend volk. In het toneel van de Oudheid werden ze voorgesteld als barbaren, die zich niet verstaanbaar konden maken.
Op zijn reis naar het land van de Skythen komt Herodotos via de rivieren de Boeg en de Dnjepr in Dnjepr-stad (Olbia). Wat we over de Skythen weten komt van Herodotos verhalen.
De Skythen hielden hun land gesloten voor vreemdelingen. Ze meenden dat zij het 'jongste volk' waren in Europa na hun expansie vanuit Azië.
Het is een nomadenvolk, die geen steden bouwden. Ze verbleven in Zuid-Ruisland, maar zijn later ook naar Klein-Azië tot in Perzië getrokken.
Herodotos vertelt dat het land waar de Skythen woonden soms heel koud was. Volgens de Skythen vielen er dan 'veertjes' (Skythisch woord) uit de lucht. Dit blijkt op waarheid te berusten. De Skythen bedoelden dat het sneeuwde.
Ze berijden kleine Kozakken paardjes die goed tegen de kou bestand zijn. Ook Herodotos heeft het tijdens zijn reis koud gehad. Herodotos vertelt dat hij op zijn reis de voetsporen van Herakles heeft gezien. Hij kijkt tijdens zijn reizen als een toerist en geeft een beschrijving van alle volkeren die hij ontmoet.
- Massageten
Ze houden van vrije seks
Oud mensen worden als offermaaltijd gebruikt
Ze drinken melk
- Sauromaten
Vergelijkbaar met de Amazones en de Skythen
- Issedonen
Houden offermaaltijden met schapen en de overledenen
Herodotos ziet een vergulde schedel die als drinkbeker wordt gebruikt
- Arimaspers
Hebben maar één oog.
Dit volk valt onder de fantasievolkeren.
- Hyperboriërs
- Grijpvogels
Het is onbekend wat Herodotos hiermee bedoelde
- Kaalkoppen
Deze mensen hebben een kale schedel
Andere naam Kalmlukken
- Thyssageten
Zij bekijken wild vanuit een boom
- Zwartjakkers
Dragers van zwarte kleding
- Menseneters
Er zijn overblijfselen gevonden van ritueel geslachte mensen
- Neuriërs
Het zijn weerwolven
Leven in wat nu Bulgarije heet
Doen denken aan de verhalen rond Dracula
- Agodhyners
Een rijk volk
De gewoonten van de Skythen
Herodotos baseert zijn verhalen over de Skythen op wat zo'n acht tolken hem hebben verteld. Niet al die verhalen berusten op waarheid, veel is verdichtsel.
De Skythen
- nemen geen gewoontes van andere volkeren over
- hebben slechts één god: Ares
- brengen offers, waaronder mensenoffers.
Herodotos vertelt over een offer met een zwaard waarbij het slachtoffer wordt uitgekozen. Het zijn gruwelverhalen.
- prepareren de schedels van hun slachtoffer en maken er drinkbekers van
- gebruiken als pijlkoker de huid van de rechterarm van een slachtoffer, compleet met vingers en nagels.
- maken geen gevangenen, maar gebruiken de techniek van de verschroeide aarde.
Koningsgraven
In het gebied dat door de Skythen is bewoond zijn koningsgraven gevonden die er precies zo uitzien als Herodotos heeft beschreven. De graven waren zestien meter diep en waren bedoeld voor de koning van de Skythen. Met hem werden ook zijn paarden en hun ruiters gedood en geprepareerd en in het graf bijgezet. In de koningsgraven "Kurgans" zijn vele gouden voorwerpen gevonden die duiden op bijzondere kennis van de edelsmeedkunst.
Darius' expeditie naar het land van de Skythen
Darius heeft zijn expeditie naar de Skythen laten uitbeelden op twee zuilen. Daarop stonden de namen van alle deelnemende volkeren. Een van die zuilen stond in Constantinopel. Darius stak met een leger van 700.000 man de Bosporus over. Hij wilde wraak nemen op de Skythen voor hun invallen in Perzië, maar het was hem vooral te doen om het goud van de Skythen te veroveren.
Darius stuurt een gezant naar de Skythische koning met de boodschap dat hij wil dat de Skythen hem aarde en water aanbieden als teken van onderwerping.
De Skythische koning antwoord met een zeer grove belediging, in het Grieks komen de woorden overeen met KLAIEIN, wat zo veel betekent als "Loop naar de hel". Het is de ernstigste belediging die je in het Grieks kunt zeggen. De Skythen sturen de gezant terug met andere voorwerpen: een vogel, een muis, een kikker en vijf pijlen. De Perzen leggen dit uit als een onderwerping (IV 131-132) (blz 47 reader). Volgens de Perzen was dit de Skythische vorm van onderwerping, maar een van generaals Gobryses had een andere uitleg. Volgens hem moesten de voorwerpen worden gelezen als een waarschuwing: Wanneer jullie, Perzen, niet als vogels in de lucht opvliegen of als muizen onder de grond verdwijnen en als kikkers in de vijvers springen, dan kun je je thuiskomst wel vergeten, want wij schieten jullie met zulke pijlen neer.
Darius accepteert de uitleg van Gobryses en trekt zich terug uit het land van de Skythen. De Skythen hebben geen enkele slag met hem geleverd. Ze hebben geen ontzag voor de Perzen. De terugtocht van de Perzen is niet eervol. Darius laat zieken en gewonden achter, voor de Grieken is dit ondenkbaar. De betreffende aanvoerder zou in Griekenland de doodstraf krijgen.
Slavernij
Het inzetten van slaven voor het dagelijks werk was voor de Grieken een natuurlijk gegevens. Er waren in de Griekse maatschappij vrijen en slaven. Het lot van slaaf kon iedereen treffen. Volgens Aristoteles was er een regel dat elke menselijk individu het in zich had om als slaaf te dienen. Deze gedachtegang vinden we ook terug bij de kerkvaders (Chrysostomos) In het Byzantijnse Rijk zijn tot de val in 1435 slaven in de huishouding een gewoonte.
Ook in de 16e eeuw waren er nog slavenmarkten. Slaven werden gezien als een maatschappelijk instrument. Ze werden goed behandeld, in mysteriën ingewijd en mochten theatervoorstelling bijwonen. Ze konden vrij komen doordat hun meester hen vrijliep, of ze konden zich vrijkopen. Slaven konden geen burgerrechten verwerven. Meestal ging vrije slaven aan het werk als ambachtlieden.
Bij de Perzen werden slaven niet voor het leven verminkt. De Grieken hadden als straf voor slaven, dat ze te werk werden gesteld in de zilvermijnen van Laurion, maar ze werden niet gecastreerd. Castratie van slaven vond alleen buiten Griekenland plaats.
Herodotus beschrijft hoe Periander - een Korintische koning - op Samos krijgsgevangenen laat castreren die bij de Artemisbeelden asiel hadden gezocht. Deze krijgsgevangene werden verkocht in Sardos, Een slavenhandelaar Hermotymos werd gestraft voor het castreren van zonen en de vader.
Meestal waren slaven krijgsgevangenen. Een slaaf kon worden uitgekocht voor 200 drachmen. Als een stad werd veroverd werden alle burgers weggevoerd als slaven. Ze konden niet aan die regel ontkomen en moesten in hun noodlot berusten. Grieken werden niet bij andere Grieken als slaaf gehouden. Daarentegen verplaatsten de Perzen hele eilanden met bewoners. Ook kon men tot slavernij worden gedwongen door zeeroverij. Gezinshoofden mochten gezinsleden als slaaf verkopen, wat vaak gebeurde bij meisjes en vrouwen.
Slaven werden ingedeeld in verschillende lagen, al naar gelang het werk dat ze verrichten.
- andra-poda - zij deden het slechtste werk en waren de laagste groep
- tetre-poda
- oiketes - huisslaven in huis geboren slaven die dienst deden als bedienden
- heloten - waren staatsslaven in Sparta. twee keer is daar een slavenopstand onderdrukt door Spartaanse jongelingen tijdens een overlevingstocht (KRYPTEIA)
Slaven hadden geen eigen naam, maar werden aangeduid met de landstreek waar ze vandaan kwamen.
- Trax - komt uit Thracië
- Phryx - komt uit Phrygië
- Karatide - komt uit Karya. Dit waren slavinnen die zeer statig konden lopen met een amfoor op het hoofd.
De werkzaamheden van slaven waren heel verschillend. Ze werden te werk gesteld als
- waterdrager
- boodschapper
- paidogogos - dit waren meestal oudere slaven die een kind onder hun hoede namen en als begeleider optraden.
- bewerken van landerijen voor de voedselvoorziening
- als ambachtslieden - Grieken werkten niet als ambachtslieden. Werken met de handen werd als onwaardig beschouwd en met minachting bekeken.
Gemiddeld waren er zo'n tien slaven per gezin.
Solon
Solon is de meest bewonderd Griek. Hij heeft wetten gemaakt die ook bewaard zijn gebleven. Dit waren ook persoonlijk wetten, waaronder een wet op de lijkbezorging. Van hem stamt de uitdrukking: van de doden niets dan goeds, af.
In de Griekse democratie waren vier klassen van burgers. Maar ook de laagste klasse bezat het burgerrecht.
Solon is tien jaar reiziger geweest. Het verhaal gaat dat hij koning Kroisos gesproken heeft en hem raad heeft gegeven. Dit is een vorm van geschiedvervalsing bij Herodotus, maar de Grieken zagen dat niet op die manier. Solon was namelijk al overleden toen Kroisos koning werd.
Herodotus presenteert zijn eigen pessimistische levensvisie in het verhaal van de ontmoeting tussen Solon en Kroisos. Kroisos vraagt Solon om hem de gelukkigste mens op aarde aan te wijzen. Solon vertelt Kroisos - die meent zelf de gelukkigste man op aarde te zijn - een aantal verhalen, waaruit Kroisos zijn eigen conclusie mag trekken: niemand kan zich gelukkig prijzen voor zijn dood.
De mens is volgens Herodotus een speelbal van het lot en de goden. Je moet afwachten hoe het afloopt, want de goden zijn jaloers op de mensen die gelukkig zijn. Kroisos' opvatting over geluk is in de ogen van de goden aanmatigend en de goden straffen hem door zijn zoon te doden. Bovendien wordt hij als koning afgezet, als hij is overwonnen door Kyros, en op de brandstapel dreigt te sterven.